10 Οκτωβρίου: «Η Ψυχική Υγεία ως Οικουμενικό Ανθρώπινο Δικαίωμα»
Με ανακοίνωσή του, ο Σύνδεσμος Ψυχολόγων Κύπρου με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας 2023, που τιμάται στις 10 Οκτωβρίου με θέμα, «Η Ψυχική Υγεία ως Οικουμενικό Ανθρώπινο Δικαίωμα» αναφέρει:
«Ευεξία και σωματική υγεία, χωρίς ψυχική υγεία δεν μπορούν να υπάρξουν. Η πληθώρα στρεσογόνων γεγονότων όπως η πανδημία, οι πόλεμοι, οι φυσικές καταστροφές και η συνεχής αύξηση του κόστους διαβίωσης, τα οποία η ανθρωπότητα καλείται να αντιμετωπίσει τα τελευταία χρόνια, αποτελούν προκλήσεις για την ψυχική υγεία πολλών συνανθρώπων μας. Λαμβάνοντας υπόψη τη ραγδαία επιδείνωση της ψυχικής υγείας των πολιτών, επί τη ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας, η οποία έχει θεσπιστεί να γιορτάζεται στις 10 Οκτωβρίου, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), υπογραμμίζει ότι η «Ψυχική Υγεία είναι βασικό ανθρώπινο δικαίωμα για όλους τους ανθρώπους».
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία στην Ευρώπη, ένας στους έξι συμπολίτες μας αντιμετωπίζει προκλήσεις στην ψυχική του υγεία, οι οποίες επηρεάζουν άμεσα πολλούς τομείς της καθημερινότητας του, όπως την εργασία, τις διαπροσωπικές σχέσεις, τη σωματική υγεία και την ποιότητα ζωής του. Παρά το γεγονός ότι οι προκλήσεις της υγείας δεν αφορούν συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού, οι δυσκολίες στην ψυχική υγεία έχουν συνδεθεί με πολλές μορφές κοινωνικής ανισότητας και περιθωριοποίησης. Συγκεκριμένα, υπάρχει καθυστέρηση στη διάγνωση ψυχιατρικών ασθενειών, καθώς και μειωμένες δράσεις για πρόληψη της ψυχιατρικής ασθένειας συγκριτικά με τη σωματική ασθένεια. Επιπρόσθετα, οι κατάλληλες υπηρεσίες ψυχικής υγείας είναι συχνά διάσπαρτες, και δυστυχώς όχι επαρκώς διαθέσιμες για όσους τις χρειάζονται, το οποίο οδηγεί σε χαμηλά ποσοστά προσβασιμότητας σε ποιοτικές υπηρεσίες.
Τονίζεται επίσης ότι η ύπαρξη μιας ψυχιατρικής ασθένειας, δεν πρέπει ποτέ να αποτελεί λόγο για να στερείται ένα άτομο τα ανθρώπινα δικαιώματα του, ή τον αποκλεισμό του από αποφάσεις που αφορούν την υγεία του (ΠΟΥ, 2023). Ωστόσο, παγκοσμίως, τα άτομα με κάποια ψυχιατρική ασθένεια, συνεχίζουν να βιώνουν σημαντικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους. Πιο συγκεκριμένα, “οι ψυχικά ασθενείς” έχουν περιορισμένη ενημέρωση για θέματα που αφορούν την ασθένεια τους και στιγματίζονται ως “επικίνδυνα” ή “κατώτερα” άτομα. Αυτές οι διακρίσεις έχουν αντίκτυπο στην αποδοχή τους από την κοινωνία, καθώς και στην ανισότητα όσον αφορά στα δικαιώματα της εκπαίδευσης, της εργασίας και της ενεργής συμμετοχής τους στα κοινά. Βασική αρχή της φετινής εκστρατείας του ΠΟΥ είναι ότι ο κάθε άνθρωπος, όπου και να βρίσκεται, όπως και να είναι, έχει δικαίωμα στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο ψυχικής υγείας. Αυτό περιλαμβάνει το δικαίωμα προστασίας από τους κινδύνους επιδείνωσης της ψυχικής υγείας, το δικαίωμα σε διαθέσιμη, προσβάσιμη, και ποιοτική φροντίδα, στην έγκαιρη διάγνωση, στην πρόληψη και το δικαίωμα στην ελευθερία, την ανεξαρτησία και την ένταξη στην κοινότητα.
Τη φετινή χρονιά, ας γίνουμε όλη μια “ασπίδα” για να διεκδικήσουμε τα δικαιώματα μας στο τομέα ψυχικής υγείας, αλλά και για όσους δεν μπορούν να μιλήσουν. Ας αναζητήσουμε βοήθεια όταν το χρειαζόμαστε, μιλώντας ανοιχτά για θέματα ψυχικής υγείας, μειώνοντας το στίγμα. Ο Σύνδεσμος Ψυχολόγων Κύπρου εμπλέκεται ενεργά στην προώθηση των δικαιωμάτων των ψυχικά ασθενών, και την ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα ψυχικής υγείας. Συγκεκριμένα, συμμετέχει ενεργά σε διαβουλεύσεις στη Βουλή για θέματα ψυχικής υγείας, υποστηρίζει οργανισμούς για προώθηση της ψυχικής υγείας και συμπερίληψη ευάλωτων ομάδων. Αναπτύσσει δράσεις, όπως την ενημέρωση/εκπαίδευση του κοινού και των επαγγελματιών ψυχικής υγείας ή άλλων εμπλεκόμενων φορέων. Συμμετέχει σε ερευνητικά προγράμματα για πρόληψη και θεραπεία των δυσκολιών ψυχικής υγείας. Αυτή τη χρονιά σας καλούμε όλους μαζί, να προάγουμε δράσεις στη χώρα μας για πρόληψη, συμπερίληψη και επανένταξη των ευάλωτων ομάδων με ψυχικές δυσκολίες.
Η ψυχική υγεία είναι δικαίωμα και ευθύνη όλων μας!
#ourminds ourrights»
